Czym są NLPZ i jak działają?
NLPZ to skrót od niesteroidowe leki przeciwzapalne. To bardzo popularna grupa leków, po które pacjenci sięgają, by zbić gorączkę, złagodzić ból czy leczyć stany zapalne. Do NLPZ zaliczamy m.in. ibuprofen, ketoprofen, naproksen, diklofenak oraz aspirynę. Są to leki skuteczne i łatwo dostępne – wiele z nich można kupić bez recepty. I właśnie ta dostępność sprawia, że często stosujemy je samodzielnie, wierząc, że są w pełni bezpieczne. Niestety, to poczucie może być złudne – szczególnie w przypadku kobiet w ciąży.
NLPZ w ciąży – klasyfikacja leków
Choć NLPZ są łatwo dostępne i często sprzedawane bez recepty, ich stosowanie w ciąży może mieć negatywny wpływ na rozwijające się dziecko. Aby ocenić bezpieczeństwo leków w ciąży, stosuje się specjalną klasyfikację, która dzieli je na kategorie w zależności od potencjalnego ryzyka. W przypadku NLPZ leki te zazwyczaj zalicza się do kategorii C lub D, w zależności od trymestru ciąży.
Kategoria C oznacza, że lek można stosować tylko wtedy, gdy korzyści przewyższają potencjalne ryzyko.
Kategoria D dopuszcza stosowanie wyłącznie w stanach zagrożenia życia, gdy nie ma bezpieczniejszej alternatywy.
W trzecim trymestrze ciąży NLPZ bywają klasyfikowane nawet do kategorii X, czyli leków całkowicie przeciwwskazanych.Z tych powodów lekarze zalecają unikanie NLPZ przez cały okres ciąży, chyba że specjalista podejmie inną decyzję, kierując się konkretną sytuacją.
Czy NLPZ mogą zaszkodzić w ciąży?
Tak – stosowanie preparatów z grupy NLPZ w trakcie ciąży może stanowić zagrożenie dla rozwijającego się płodu. W pierwszym trymestrze NLPZ mogą zwiększać ryzyko poronienia oraz wystąpienia wad serca i przewodu pokarmowego. Po 20 tygodniu ciąży leki te mogą doprowadzić do zaburzenia funkcjonowania nerek u płodu, co w efekcie prowadzi do zmniejszenia ilości płynu owodniowego. Z kolei w ostatnim trymestrze NLPZ mogą spowodować przedwczesne zamknięcie przewodu tętniczego Botalla – to ważna struktura w układzie krążenia płodu. W konsekwencji może dojść do powikłań, takich jak nadciśnienie płucne u noworodka. NLPZ mogą również niekorzystnie wpływać na krzepliwość krwi u matki i dziecka, co zwiększa ryzyko krwawień okołoporodowych.
Z tych powodów stosowanie preparatów z tej grupy zawsze powinno być skonsultowane z lekarzem.
Co przeciwbólowo zamiast NLPZ?
Istnieją leki bezpieczne w ciąży, które można stosować w przypadku gorączki czy bólu. Najczęściej zalecanym jest wtedy paracetamol – uznawany za lek pierwszego wyboru dla kobiet w ciąży. Może być bezpiecznie stosowany przez cały okres ciąży, oczywiście po konsultacji z lekarzem.
Co zrobić, jeśli zażyłaś NLPZ, nie wiedząc, że jesteś w ciąży?
Spokojnie – z całą pewnością nie jesteś pierwsza ani ostatnia. Wiele kobiet zażyło NLPZ, zanim zorientowały się, że są w ciąży. Nie panikuj – jednorazowe użycie na wczesnym etapie ciąży bardzo rzadko powoduje powikłania. Przy pierwszej wizycie u lekarza poinformuj go o sytuacji, podając nazwę leku i dawkę substancji czynnej.
